IVIG-geassocieerde hemolyse (1)
28 februari 2018 – Intraveneuze immunoglobuline (IVIG) werd aanvankelijk voorgeschreven als substitutietherapie voor patiënten met een risico op infectie door hypo- of dysgammaglobulinemie(2). IVIG is afkomstig uit plasma van duizenden individuele donoren en bevat miljoenen IgG-antilichamen gericht tegen verschillende pathogenen. Daarom is het erg effectief in lage dosis als vervanging voor antilichamen die ontbreken bij mensen die verworven of aangeboren problemen hebben met normale waarden van antilichamen die infecties bestrijden.
Sedert de toevallige ontdekking in 1981 van de effecten van IVIG op het immuunsysteem indien toegediend in hoge dosissen, is het in toenemende mate gebruikt voor de behandeling van verschillende auto-immuunziekten en ontstekingsaandoeningen (zoals het Guillain-Barré-syndroom en CIDP). Hoewel de werking van IVIG vaak effectief en meestal goedaardig is, kan IVIG-therapie ook resulteren in hemolyse en bloedarmoede veroorzaken bij de patiënt, in sommige gevallen wordt dit zelfs levensbedreigend.
Het mechanisme waardoor deze hemolyse optreedt, is niet volledig begrepen maar het lijkt om de binding te gaan van antilichamen (isoagglutininen, anti-A, anti-B en waarschijnlijk anti-A,B) bij patiënten met bloedgroep A, B of AB. Het is dus onwaarschijnlijk dat patiënten die bloedgroep O hebben problemen zullen ondervinden met IVIG-geassocieerde hemolyse. Er is een verband tussen het risico lopen op hemolyse en het krijgen van hoge dosissen IVIG ≥2 g/kg. Er werd opgemerkt dat niet alle patiënten die IVIG krijgen hemolyteren, ondanks het ontvangen van IVIG in hoge dosis en het hebben van de juiste ABO-bloedgroep. De reden hiervoor is onduidelijk maar waarschijnlijk gaat het om bepaalde factoren bij de patiënt die bijdragen aan de hemolyse. In Toronto komt IVIG-geassocieerde hemolyse voor bij ongeveer 35% van de patiënten die ≥ 2 g/kg IVIG krijgen en die niet de bloedgroep O hebben. De meeste van deze hemolytische episodes zijn niet ernstig en de patiënten herstellen snel.
Alle IVIG-producten bevatten isoagglutininen die hemolyse kunnen veroorzaken. Bedrijven vermoedden dat als de anti-A of anti-B hemolyse veroorzaakten, de vermindering van het niveau van deze antilichamen dan het probleem zou kunnen oplossen of reduceren. Bijgevolg zijn sommige bedrijven begonnen met het selecteren van plasmadonors met lagere niveaus van deze isoagglutininen om van hun plasma IVIG te produceren. Andere bedrijven hebben de beperking van de isoagglutininen tot stand gebracht door een proces te hanteren dat deze antilichamen uitfiltert; dit product is Privigen en wordt IsoLo genoemd.
Tot op heden zijn er nog geen vergelijkende publicaties die aantonen dat of het werken met selectieve donoren en/of het filteren van plasma aanleiding geeft tot een beperking van het aantal patiënten met hemolyse. Er worden momenteel studies uitgevoerd om te bepalen of deze benaderingen inderdaad een werking hebben op het beperken van IVIG-geassocieerde hemolyse.
₁ Hemolyse (hemo = van het bloed, lysis = uit elkaar vallen, losmaken) is een term uit de geneeskunde voor het verschijnsel dat rode bloedcellen in het lichaam uit elkaar vallen.
₂ De term dysgammaglobulinemie betekent dat er wel gammaglobulines zijn, maar dat de samenstelling ervan afwijkend is. Hypogammaglobulinemie wordt gekenmerkt door een vermindering van alle soorten gammaglobulines.
Tekst geschreven door Dr. Donald Branch – Bron: GBS/CIDP Foundation International