‘Een waardig levenseinde voor iedereen’ i.s.m. LEIF (LevensEinde InformatieForum), zaterdag 22 maart 2014 – Novotel te Mechelen
Om 9u15 verwelkomden we onze deelnemers in Novotel te Mechelen met een tasje koffie of thee en een croissant of koffiekoekje. Tijdens dit informele moment konden mensen elkaar terug ontmoeten en even bijpraten. Stipt om 9u45 startten we met onze inleiding en lezing van LEIF-arts dr. Bessems.
Verschillende aspecten rond wens, omstandigheden en regelgevingen werden in het kort besproken. Een uitgebreide versie kan je lezen in het LEIFblad dat momenteel door het grote succes uitgeput is geraakt. Jammer genoeg konden we onze deelnemers hierdoor geen papieren versie meegeven. Maar geen nood, ze worden momenteel bijgedrukt. Je kan het LEIFblad ook lezen via de homepagina van www.leif.be. Het LEIFblad zal na druk verspreid worden in bibliotheken, bij apothekers, huisartsen en gemeente, en kan (net zoals de LEIF-kaart) ook via de website aangevraagd worden.
Dr. Bessems sprak over waarom, hoe en in welke omstandigheden mensen kiezen voor een waardig levenseinde. Hij begon zijn lezing over: Beslissingen bij het levenseinde, en wat kan ik regelen voor later.
Hij sprak over de evolutie van de medische, sociologische en ethische zorg rond het levenseinde. De medische spitstechnologie zorgt ervoor dat veel leed kan voorkomen worden door de levens- en kwaliteitsverlening van patiënten te verbeteren. Maar ze kan ook veel leed veroorzaken: het blijven toedienen van medicatie, voeding en vloeistof, operaties,… kan een pijnlijke en psychologisch zware stervensverlening veroorzaken, en is ook zwaar voor familie en andere naasten.
Het maatschappelijke debat hierrond is volop gaande:
- therapeutische hardnekkigheid
- palliatieve zorg
- beslissingen bij het levenseinde (inclusief euthanasie).
Het is belangrijk om goed na te denken en volgende zaken goed te bespreken met je arts en naasten. Artsen dienen zelf ook volgende zaken in acht te nemen:
- grensverleggende & levensverlengende behandelingen
- ethisch reflecteren
- moet alles wat we kunnen ook gedaan worden?
We merken dat euthanasie of negatieve wilsbeschikking nog vaak een moeilijk te bespreken onderwerp is bij sommige families, artsen of zorginstellingen. LEIF kan als bemiddelaar, begeleider en/of arts optreden indien je dit wenst. Aarzel ook niet om een doorverwijzing te vragen indien je geen gehoor krijgt bij je huisarts. Het is ook belangrijk om geen erfgenaam als vertrouwenspersoon in te schakelen voor je papieren, dit is niet rechtsgeldig en zal dus leiden tot een weigering van euthanasie.
LEIFkaart – Dit plastic kaartje (ter grootte van een bankkaart) vermeldt over welke wilsverklaringen men beschikt. De kaart is bedoeld om in de portefeuille te bewaren.
De LEIFkaart vervangt de (papieren) vorm van wilsverklaringen niet, integendeel: ze refereert er net naar. Ze biedt een bijkomende garantie dat artsen en hulpverleners sneller op de hoogte kunnen gebracht worden van iemands wettelijke wilsverklaringen en dat er rekening mee kan gehouden worden.
Wij adviseren dan ook ten zeerste dat men in de mate van het mogelijke zijn wilsverklaringen laat registreren via de gemeente.
LEIFblad
In het LEIFblad vind je o.a. 4 gebruiksklare documenten die in overeenstemming zijn met de wet* en die je toelaten vooraf je levenseinde te plannen:
- voorafgaande negatieve wilsverklaring (‘levenstestament’)
- voorafgaande wilsverklaring euthanasie
- verklaring voor orgaandonatie
- verklaring inzake de wijze van teraardebestelling
* Er zijn talloze documenten in omloop of beschikbaar via internet. Vele zijn echter niet conform de Belgische wetgeving.
Meer info over een waardig levenseinde? LEIFlijn!
Meer info over patiëntenrechten, palliatieve zorg en euthanasie kan je terugvinden in het LEIFblad via www.leif.be. Voor hulp of inlichtingen over levenseinde, de LEIFlijn helpt je rechtstreeks of brengt je in contact met de juiste mensen of instanties. Tijdens de kantooruren: 078 15 11 55.
UL-Team
Uitklaring Levenseindevragen-team – is bedoeld voor patiënten (en hun familie) met vragen rond hun levenseinde. Dit team kan geraadpleegd worden wanneer men nergens anders terecht kan.
| Wie : | interdisciplinair team: palliatieve arts, psychiater, psycholoog, sociaal & psychiatrisch verpleegkundige, levensbeschouwelijk begeleider, oncoloog, jurist, LEIFarts, pediater, … |
| Hoe : | op afspraak |
| Waar : | UL-team, J. Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel |
| Contact : | tel 078 05 01 55 info@ulteam.be www.ulteam.be |
Het is heel moeilijk om alle info in dit verslag te verwerken, het zou misschien kunnen leiden tot foutieve of onvolledige berichtgeving. Daarom raad ik je aan om een kijkje te nemen op de website van Leif als je meer info wilt, of om contact met hen op te nemen als je vragen hebt.
Iedereen was het erover eens, dit delicate onderwerp werd door dr. Bessems op een heel serene, rustige en duidelijke manier besproken. Na de lezing was er ook voldoende ruimte voor vragen.
De uitgebreide broodjeslunch s ’middags werd ook goed gesmaakt, en enkele deelnemers hebben in de namiddag nog gezellig nagepraat, spelletjes gespeeld en mooie spulletjes gehaakt.
Dankjewel aan Rotary Mechelen voor hun steun, mede door hen kon deze themadag plaatsvinden en werd deze dag een succes! Ook dankjewel aan Nadine voor haar hulp bij het organiseren en regelen van deze themadag en Katja en Jasmijn voor het organiseren van de ontspanningsactiviteit.
Karin Moons
Projectmedewerker Nerma vzw
Enkele vragen vanuit het publiek:
- Wanneer je ernstig gewond geraakt in een ongeval en je over een LEIFkaart en wilsbeschikking beschikt, word je dan toch nog gereanimeerd door de ambulancebroeders? Ja, de reanimatie wordt gestart op de plek van het ongeval en verdergezet in de ambulance. Omdat een overlijden op straat of andere plek steeds de rompslomp van het parket met zich meebrengt, wat voor familie heel belastend is.
- Kan ik op het laatste ogenblik nog van gedachte veranderen? Absoluut, je beslist zelf over je eigen levenseinde. Je kan alsnog op je beslissing terugkomen.
- Mijn kind kan zelf niet meer aangeven bij het verzorgend personeel en arts dat hij of zij pijn heeft, maar ik als ouder zie het wel. Wat kan ik doen om een arts te overtuigen? Er zijn verschillende factoren die aangeven dat iemand pijn heeft (hartslag e.a. lichamelijke achteruitgang). Als ouder moet je blijven aandringen bij de betrokken arts en de signalen die je ziet aangeven. Het is belangrijk dat een arts dit serieus neemt en de nodige pijnmedicatie start of opdrijft en dit duidelijk met de ouders bespreekt.
- Ik ben nog relatief goed maar ik krijg op straat een hartstilstand, zullen de ambulancebroeders dan door de LEIFkaart beslissen om je niet te reanimeren? Neen, op straat zullen zij steeds een reanimatie starten. Pas in het ziekenhuis kunnen de nodige acties ondernomen worden. Je kan in je wilsbeschikking verschillende zaken laten opnemen, ook informatie voor de mogelijke nodige behandelingen zoals reanimatie, pijnbestrijding, beademing,… e.a. behandelingen. Op de LEIFkaart kan je ook de naam en het telefoonnr. van je vertrouwenspersoon laten noteren.
- Ik regel de nodige papieren voor euthanasie en negatieve wilsbeschikking, maar na 4,5 jaar net voor je de papieren voor euthanasie terug moet laten registreren ga je erg achteruit en ben je niet meer in staat om dit te doen. Wat gebeurt er dan? Welke wensen zal je arts dan volgen? Wettelijk zal de euthanasieverklaring vervallen en de negatieve wilsverklaring zal dan gevolgd worden. De arts zal dit met de familie en partner bespreken en zal naar eer en geweten de nodige acties ondernemen.
- Heeft LEIF ook een Waalse zusterorganisatie? Het spijt me, hierop moet ik u het antwoord schuldig blijven. Het is me niet bekend of er momenteel een samenwerking is met een Waalse tegenhanger van LEIF.
- Is LEIF 24/24 bereikbaar? Neen, enkel tijdens de kantooruren. Je kan je vraag inspreken op een antwoordapparaat, de medewerkers van LEIF zullen daarna contact opnemen om je te helpen met je vraag.
- Hoe kan een spoedarts de nodige papieren bekijken? In het weekend vormt dit een probleem, want dan zijn de kantoren van het gemeentehuis gesloten. Daarom is het goed om je vertrouwenspersoon mét telefoonnr. op je LEIFkaart te vermelden, zodat de arts met hem of haar contact kan opnemen. De vertrouwenspersoon beschikt over een kopie van de wilsbeschikking en/of euthanasieverklaring.
Auteur: Karin Moons – artikel verschenen in NM99 blz 18-21
Enkele reacties van deelnemers
Ben blij dat ik erbij was, ik ga een LEIFkaart aanvragen.
Ik ben nu extra gemotiveerd om meer voor mijn rechten op te komen bij mijn arts.
Ik had het al eens gehoord maar vond het goed om toch nog eens een uitleg te krijgen en vragen te kunnen stellen.
Het onderwerp werd op een serene, rustige en duidelijk manier gegeven.
Het was fijn dat we tijd kregen om vragen te stellen.
Ik vond het heel interessant.
We zijn heel goed ontvangen, de broodjeslunch was heel lekker.
Het was mijn eerste ervaring met Nema, ik vond het heel fijn en kijk al uit naar het volgende evenement.
Ik vond het fijn om te kunnen napraten, en heb ook enkele nieuwe fijne mensen leren kennen.
Persoonlijk vond ik het niet heftig. de spreker heeft alles op een goede en rustige manier uitgelegd. Alles was duidelijk en ik zal mijn papieren ook in orde maken.
‘tWas niet heftig hoor, alleen jammer dat er geen boekjes waren, maar alle de papieren zijn al opgezocht en afgedrukt we kunnen eraan beginnen.
Dokter Bessems heeft dit zéér goed gebracht, was aangenaam om naar te luisteren.
Ik ben nog altijd onder de indruk van de lezing van dr Bessems. Het trof me hoe sereen hij het delicate onderwerp heeft gebracht. De vragen achteraf kwamen spontaan en waren interessant. Ik wil hier vooral Nadine en Karin bedanken voor de fijne organisatie en natuurlijk de mensen van de Rotary die ons zo’n geslaagde themadag hebben bezorgd. De gesprekjes achteraf maakten voor mij het geheel af.