Schenkingen aan Spierziekten Vlaanderen nog interessant na de afschaffing?
In het Vlaamse Regeerakkoord 2019-2024 is, zonder voorafgaande kennisgeving of overleg met de goede doelen, opgenomen dat er wijzigingen zullen aangebracht worden in de regeling rond het duo-legaat voor Vlaanderen. De Vlaamse Minister van Financiën en Begroting spreekt zelfs over een “afschaffing”.
De regering erkent de vrees van veel goede doelen - zoals Spierziekten Vlaanderen - dat er minder schenkingen zullen gebeuren en wil hieraan tegemoetkomen. In het regeerakkoord wordt er voorgesteld om de tarieven voor het vererven aan goede doelen te verlagen. Ook de tarieven inzake erfbelasting voor vrienden en familie zal hoogstwaarschijnlijk verlaagd worden. Maar de regeling rond deze afschaffing staat nog niet volledig op punt. Momenteel is er overleg bezig met notarissen en de goede doelen om bepaalde alternatieven te herbekijken.
Publicatiedatum oktober 2019
Afschaffen van het duolegaat is een ramp voor goede doelen - Radio 1, 10 oktober 2019
Af en toe merken we pas bij het overlijden van een lid hoe belangrijk Spierziekten Vlaanderen (vroeger Nema) was voor die persoon, of hoe dankbaar nabestaanden zijn voor wat wij deden voor hun familielid met een spierziekte… We denken uiteraard liever niet aan de dag dat we er niet meer zullen zijn. Dat ligt heel gevoelig, wat menselijk is. Toch is het verstandig om al even stil te staan bij de vraag wat er gebeurt met uw vermogen als u overlijdt.
Ondanks het feit dat Spierziekten Vlaanderen (voorheen Nema vzw) al meer dan 25 jaar bestaat, krijgen we net als vele andere patiëntenverenigingen geen structurele subsidies voor onze werking. Gelukkig zijn we ondertussen bedreven geworden in het aanvragen van projectsubsidies voor onze talrijke ontspanningsactiviteiten en themadagen, maar onze werkingskosten voor zoals o.a. onze website, nieuwsbrieven, ondersteuning vrijwilligers, themadagen, familiedagen, informatieve bijeenkomsten... kunnen hier niet mee betaald worden. Daarvoor zijn we volledig afhankelijk van giften, schenkingen en benefietacties.
Naast deze “gangbare” fondsenwerving, blijkt Spierziekten Vlaanderen af en toe echter ook als begunstigde opgenomen te zijn in een testament, meestal via een zgn. mono- of duolegaat. Aan zo’n legaat hebben niet alleen Spierziekten Vlaanderen maar ook de nabestaanden zelf een financieel voordeel. Dankzij een speciale regeling in de successierechten helpt de persoon die zijn bezittingen nalaat dus niet alleen een goed doel maar ook zijn nabestaanden. Hieronder leggen we uit hoe dit precies in zijn werk gaat.
Een deel van uw nalatenschap is sowieso voorbehouden voor uw partner en kinderen, ook als u dat anders in een testament zou voorzien. De langstlevende echtgeno(o)t(e) heeft recht op de helft van de nalatenschap in vruchtgebruik, en kinderen hebben – afhankelijk van het aantal kinderen – recht op een bepaald deel. Maar er blijft steeds een deel over waarbij u vrij kan beslissen aan wie u dit geeft (verdere familie, vrienden, een organisatie,…).
Heeft u geen testament gemaakt, dan regelt de wet uw erfenis. Uw kinderen, ouders en/of langstlevende echtgenoot of echtgenote erven dan. Heeft u geen kinderen dan bepaalt de wet welke familieleden erven (in principe familieleden tot de vierde graad – familieleden in een verdere graad kunnen eventueel door plaatsvervulling tot uw nalatenschap komen). Als u geen wettelijke erfgenamen heeft en geen testament heeft opgemaakt, dan gaat uw nalatenschap naar de Staat. Zo ontvangt de staat jaarlijks zo’n 250 miljoen euro aan nalatenschappen zonder rechtstreekse erfgenaam! Jammer, want dit geld kunnen organisaties als Spierziekten Vlaanderen ontzettend goed gebruiken. Dit kan u gemakkelijk voorkomen door via een testament uw bezittingen te schenken aan een vereniging of stichting. Maar u kan uiteraard ook slechts een deel schenken aan een goed doel, en het grootste deel aan een verder familielid.
Dat kan u doen in de vorm van een duolegaat. Normaal blijft na afhouding van de successierechten voor niet-rechtstreeks verwanten maar ongeveer de helft van uw vermogen over (voor grote bedragen zelfs minder!), de rest gaat naar de staat. Door te kiezen voor een duolegaat kunt u hier – volledig legaal – verandering in brengen. Bij een duolegaat is het goede doel immers verplicht om – naast de successierechten op het eigen legaat – ook de successierechten van het erfdeel van de andere begunstigde(n) te betalen. Zo houdt de erfgenaam aanzienlijk meer over terwijl ook het goede doel een mooie som krijgt.
De erfbelasting wordt berekend volgens verschillende tarieven, die afhankelijk zijn van:
Erfenissen in rechte lijn en tussen partners worden aan de laagste tarieven belast:
Tussen broers en zussen:
Tussen andere personen:
(In Brussel verschillen de tarieven)
Net als bij het systeem van fiscale attesten voor giften aan goede doelen, heeft de overheid echter ook voor legaten een financiële impuls voorzien. Een goed doel geniet namelijk van een gunstig successietarief dat verschilt per gewest. In het Vlaams Gewest is dat 8,5% van de gift. In Brussel is dat 7% als het gaat om een organisatie die fiscale attesten voor de inkomstenbelasting mag afleveren, en dat is voor Spierziekten Vlaanderen het geval. Door Spierziekten Vlaanderen alle successierechten – tegen een verlaagd tarief – voor haar rekening te laten nemen, blijft er dus meer geld over voor uw erfgenamen en verleent u tegelijk steun aan personen met een spierziekte!
Stel, u heeft uw fiscale woonplaats in het Vlaams Gewest en wenst uw neef een roerend vermogen van € 50.000 na te laten. Indien u geen duolegaat opmaakt, dan zal uw neef als volgt belast worden:
Vlaams Gewest | Neef | Overheid |
Bruto legaat | € 50.000 | |
Successierechten aan 45 % | -€ 22.500 | € 22.500 |
NETTO | € 27.500 | € 22.500 |
Stel, u laat een deel van uw vermogen aan Spierziekten Vlaanderen na, met als voorwaarde dat wij de successierechten die rusten op het deel van uw neef betalen. Dit zogenaamde duolegaat levert het volgende resultaat op:
Vlaams Gewest | Neef | Spierziekten Vlaanderen vzw | Overheid |
Bruto legaat | € 30.000 | € 20.000 | |
Successierechten op deel neef: 45 % Op deel goed doel: 8,5% | -€ 13.500 -€1.700 | € 13.500 € 1.700 | |
NETTO | € 30.000 | € 4.800 | € 15.200 |
Als u dus € 30.000 i.p.v. € 50.000 aan uw neef schenkt en de resterende € 20.000 aan Spierziekten Vlaanderen, betaalt Spierziekten Vlaanderen de 45% successierechten op de € 30.000 erfenis van uw neef (€ 13.500), en 8,5 % op de eigen erfenis, € 1.700. Uw neef krijgt dus de volle € 30.000 (want hij betaalt geen successierechten) en Spierziekten Vlaanderen houdt € 4.800 over. De enige die minder krijgt is de staat (€ 15.200 i.p.v. € 22.500). De berekening verschilt naargelang van de omvang van uw bezit.
Ook wanneer broers of zussen van elkaar erven is een duolegaat haast steeds interessant. Zij betalen immers voor de eerste schijf van € 50.000 al 30% successierechten. Maar zelfs voor erfgenamen in rechte lijn (partner, ouders, kinderen of kleinkinderen) is het duolegaat toch nog zinvol zodra de erfenis meer dan € 250.000 (de hoogste schijf van 27%) bedraagt.
Er bestaan trouwens nog andere mogelijkheden om bij erfgenamen in rechte lijn ook een goed doel te begunstigen, zoals het monolegaat of een levensverzekering. Bij deze laatste kan u bij leven een kapitaal opbouwen dat bij uw overlijden aan een goed doel wordt uitgekeerd.
Hoe dan ook kan u zich best laten bijstaan door een notaris of een ander raadsman. Die kan berekenen welke formule en verdeling tussen het goede doel en de andere erfgena(a)m(en) het voordeligst is. Een eerste advies bij de notaris is overigens meestal gratis.
U merkt dat het in een aantal gevallen verrassend voordelig is voor uw erfgenamen als u een goed doel begunstigt in uw testament. En Spierziekten Vlaanderen is uiteraard een bijzonder goed doel... Uw testament kan u overigens op elk moment wijzigen. Enkel het laatst geschreven testament is geldig.
We durven u daarom vragen om Spierziekten Vlaanderen als mede-erfgenaam of erfgenaam te overwegen. Een mooie kans om te besparen op successierechten, en een prachtige manier om van uw einde een hoopgevend nieuw begin te maken.
Als Spierziekten Vlaanderen begunstigen om welke reden ook voor u niet mogelijk is, maar u hebt toch het beste met Spierziekten Vlaanderen voor, dan kent u misschien wel iemand aan wie u ons kan voorstellen als begunstigde.
Weet in ieder geval dat Spierziekten Vlaanderen elke gift of schenking - van welke omvang ook - bijzonder waardeert en het geschonken geld steeds in eer en geweten gebruikt om alle mensen met een spierziekte zo optimaal mogelijk te ondersteunen.
Bronnen: www.testament.be - 2019 en www.vlaanderen.be/erfbelasting
Sinds 1 september 2018 is de erfbelasting gewijzigd. Op de website van de Vlaamse Belastingdienst vindt u een overzicht van de belangrijkste wijzigingen.
